U heeft meer gemeen met een haai dan u denkt

Geschreven door:
Hans Kruit, 10 december 2013

Wetenschappers hebben ontdekt dat veel eiwitten die in het haaienlijf de meest uiteenlopende functies hebben, sterker lijken op de eiwitten van de mens dan op die van het zebravisje.

“We waren heel verrast toen we ontdekten dat haaien op het gebied van vele eiwitten meer gemeen hebben met mensen dan met zebravissen,” stelt onderzoeker Michael Stanhope. “Hoewel haaien en beenvisachtigen niet nauw aan elkaar verwant zijn, zijn het desalniettemin beiden vissen, terwijl zoogdieren een heel andere anatomie en fysiologie hebben.”

Stanhope en zijn collega’s trekken hun conclusies op basis van een onderzoek naar de witte haai. De illegaal gevangen haai werd door de autoriteiten in beslag genomen en het hart van de haai werd aan de onderzoekers gedoneerd. Zij bestudeerden het en richtten zich daarbij onder meer op de eiwitten. Wat het meest opviel, was dat de eiwitten die een belangrijke rol speelden bij de stofwisseling veel overeenkomsten vertoonden met de eiwitten die bij mensen betrokken zijn bij de stofwisseling.

“Het is mogelijk dat bepaalde aspecten van de stofwisseling van de witte haai meer op de stofwisseling van een zoogdier lijken dan op de stofwisseling van een beenvisachtige.” De onderzoekers denken dat overigens wel te kunnen verklaren. “In tegenstelling tot bijna alle vissen, waaronder de meeste haaien, kan de witte haai zijn lichaamstemperatuur van bepaalde organen hoger houden dan die van het omringende water.”

Als het aan de onderzoekers ligt, is deze studie nog maar het begin. Ze hopen de informatie die ze aan de witte haai onttrokken hebben naast de gegevens van koudbloedige haaien en andere vissen te leggen. Hopelijk krijgen ze zo meer inzicht in welke genen de witte haai in staat stellen zijn lichaamstemperatuur te regelen. Ook hopen ze de grote verschillen die er tussen haaien zijn in de toekomst aan de hand van genen te kunnen verklaren.

“Sommige haaien zijn levendbarend, terwijl anderen eieren leggen. Onder sommige soorten eten de embryo’s de overgebleven eieren of zelfs andere embryo’s tijdens hun ontwikkeling in de baarmoeder, op. Sommigen kunnen heel diep duiken, anderen niet. Sommigen leven in een klein gebied, anderen reizen de wereld rond,” zo somt Stanhope enkele verschillen op.

Door meer inzicht te krijgen in de genen en het gedrag van de haaien hopen de onderzoekers de haaien beter te leren begrijpen. Die kennis kan vervolgens gebruikt worden om de verschillende haaiensoorten die met uitsterven bedreigd worden, te beschermen.

Hans
bron: Scientias